ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัล มักถูกมองว่าเป็นเครื่องมือที่สร้างระยะห่างระหว่างวัย แต่สำหรับ “มนุษย์ต่างวัย” แพลตฟอร์มออนไลน์ที่เติบโตอย่างแข็งแกร่งตลอด 6 ปี กลับใช้เครื่องมือเดียวกันนี้เป็นสะพานเชื่อมคนต่างรุ่น ทลายกำแพงแห่งวัย และปูทางสู่สังคมที่เข้าใจกันมากขึ้น (Inclusive Society) ผ่านพลังของ “การเล่าเรื่อง” ที่เรียบง่ายแต่ทรงพลัง
ในงานสัมมนา “To the Next Decade of Tech and Communication” เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประสาน อิงคนันท์ เจ้าของเพจมนุษย์ต่างวัย และผู้บริหารบริษัท บุญมีฤทธิ์ มีเดีย จำกัด ได้ขึ้นเวทีแบ่งปันคีย์เวิร์ดสำคัญในหัวข้อ “Bridging Generation: Digital Storytelling for an Inclusive Society” มาเผยเคล็ดลับบนเส้นทางการสร้างคอมมูนิตี้กว่า 2.6 ล้านคน ที่เริ่มต้นจากประเด็นเฉพาะกลุ่ม (Niche) ของสังคมสูงวัย สู่การเป็นพื้นที่กลาง (Mass) ที่คนทุกเจเนอเรชันเข้ามามีส่วนร่วม
จุดเริ่มต้น: เมื่อ “สังคมสูงวัย” ไม่ใช่แค่เรื่องของคนแก่
ประสานเล่าถึงจุดเริ่มต้นเมื่อ 6 ปีก่อนว่า โจทย์แรกคือการสื่อสารเรื่อง “สังคมสูงวัย” (Aging Society) ซึ่งในเวลานั้นยังเป็นเรื่องไกลตัวคนไทย แต่ในขณะเดียวกัน สังคมกลับเผชิญกับความขัดแย้งระหว่างวัย (Generation Conflict) ที่รุนแรงขึ้น เขาจึงตระหนักว่าการพูดถึงผู้สูงวัยเพียงลำพังไม่สามารถสร้างความเข้าใจที่ยั่งยืนได้
“เราไม่สามารถพูดอย่างเฉพาะเรื่องของสังคมสูงวัยได้ แต่เราต้องพูดถึงคนทุกเจเนอเรชันรวมกัน ความตั้งใจของมนุษย์ต่างวัย จึงต้องการสื่อสารเรื่อง Inclusive Society นั่นคือการอยู่ร่วมกันของคนในทุกเจเนอเรชัน”
เขาได้นำเสนอความจริงที่ใกล้ตัวทุกคนผ่านเรื่องราวของครอบครัวตนเอง ซึ่งมีคุณพ่ออายุ 90 ปี คุณแม่ 88 ปี และญาติผู้ใหญ่ที่มีอายุเฉลี่ยเกิน 80 ปีทั้งสิ้น
“ผมอายุ 54 ถ้าผมมีอายุได้เท่ากับคุณพ่อ ผมอาจจะต้องมีเวลาอยู่ในโลกนี้อีกสัก 40 ปี คำถามก็คือ เราเคยตั้งคำถามหรือเปล่าครับว่าอีก 40 ปีที่เหลือจะทำยังไง”
นี่คือคำถามสำคัญที่เขาเชื่อว่าคนไทยส่วนใหญ่ยังลืมตั้งคำถาม และเป็นเหตุผลที่ “มนุษย์ต่างวัย” ต้องการกระตุ้นให้สังคมตระหนักและลุกขึ้นมาออกแบบชีวิตของตัวเอง
ทลายภาพเหมารวม สู่ Mindset “ชีวิตซีซั่น 2”
ภารกิจสำคัญของ “มนุษย์ต่างวัย” คือการทลาย “ภาพเหมารวม” (Stereotype) เกี่ยวกับผู้สูงอายุที่สื่อกระแสหลักมักนำเสนอในภาพจำเดิม ๆ เช่น ต้องเล่นดนตรีไทยอย่างอังกะลุง หรือนั่งบนรถเข็นคนป่วย ซึ่งบดบังศักยภาพและโอกาสอีกมากมาย “มนุษย์ต่างวัย” จึงมุ่งสร้าง “Mindset” ใหม่ ที่มองว่าวัยเกษียณไม่ใช่ช่วงเวลาของการถดถอย แต่เป็น “ชีวิตซีซั่น 2”
“จบฤดูกาลหนึ่งของชีวิตไปแล้วในวันที่เกษียณจากงานประจำ อาจจะหมายถึงการเริ่มต้นชีวิตในซีซั่นถัดไปด้วยก็ได้” คุณประสานอธิบายแนวคิดนี้ว่า การที่คนเราได้ออกมาเรียนรู้หรือทำงานอีกครั้ง ไม่ว่าจะได้เงินหรือไม่ก็ตาม จะเป็นการเปิดโอกาสให้ได้เรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ เช่น AI สร้างความสัมพันธ์กับผู้คน และยังส่งผลดีต่อสุขภาพกายและใจอีกด้วย
พลังของ Storytelling: “เราแค่ต่างวัย ไม่ได้มาจากต่างดาว”
หัวใจสำคัญที่ขับเคลื่อน “มนุษย์ต่างวัย” คือการใช้ Digital Storytelling หรือการเล่าเรื่องราวของคนธรรมดา ประสานซึ่งมีพื้นฐานจากการทำสารคดี เชื่อว่าพลังของการเล่าเรื่องคือเครื่องมือที่คลาสสิกและสามารถปรับเปลี่ยนความเข้าใจของผู้คนได้อย่างลึกซึ้ง
ตลอด 6 ปีที่ผ่านมา “มนุษย์ต่างวัย” ได้นำเสนอเรื่องราวกว่า 1,994 เรื่องที่หลากหลาย เช่น เรื่องราวของอาม่าที่เปิดใจยอมรับหลานที่เป็น LGBTQ+ แม้ท่านจะไม่เข้าใจคำศัพท์และเรียกหลานแบบขำๆ ว่า “NGV” หรือ “LPG” แต่ความรักและความเข้าใจก็ยังคงอยู่เต็มเปี่ยม หรือเรื่องราวของ “ตั้ม” ดีไซเนอร์ที่กลับบ้านไปทำธุรกิจร่วมกับครอบครัว ซึ่งเป็นตัวอย่างของ “Power of 2 Gen” ที่ผสานประสบการณ์ของคนรุ่นก่อนเข้ากับความรู้ของคนรุ่นใหม่ได้อย่างลงตัว
เรื่องราวเหล่านี้สร้างแรงกระเพื่อมมหาศาล สะท้อนจากตัวเลขการแชร์กว่า 800,000 ครั้ง และความคิดเห็นอีกกว่า 300,000 คอมเมนต์ พิสูจน์ให้เห็นว่าแนวคิด “เราแค่ต่างวัย เราไม่ได้มาจากต่างดาว” สามารถเปิดประตูสู่การสื่อสารและทำความเข้าใจซึ่งกันและกันได้จริง
ต่อยอดสู่คอมมูนิตี้: จากออนไลน์สู่ออนกราวด์
เมื่อคอนเทนต์ที่เคยเป็น Niche สามารถขยายสู่ Mass ได้สำเร็จ “มนุษย์ต่างวัย” ได้ก้าวไปอีกขั้นด้วยการเปลี่ยนจากแพลตฟอร์มออนไลน์สู่การสร้าง คอมมูนิตี้ในโลกแห่งความจริง ผ่านกิจกรรมออนกราวด์ที่ได้รับการตอบรับอย่างล้นหลาม
ตัวอย่างเช่นกิจกรรม “เราต่างและเหมือนกัน” เวิร์กช็อปที่นำคนตั้งแต่ Gen B ถึง Gen Z มาใช้ชีวิตร่วมกัน ซึ่งมีผู้เข้าร่วมหลากหลายที่มาพร้อมโจทย์ของตัวเอง เช่น คนรุ่นใหม่ที่อยากเข้าใจความคิดของปู่ย่าตายาย หรือพ่อแม่ที่อยากเรียนรู้วิธีคุยกับลูกที่ติดเกม กิจกรรมเหล่านี้ได้กลายเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้คนต่างวัยได้สื่อสารกันอย่างแท้จริง
ความสำเร็จในการสร้างชุมชนที่แข็งแกร่งยังสะท้อนผ่านงานแฟร์ที่ IMPACT เมืองทองธานี ซึ่งมีผู้เข้าร่วมงานกว่า 10,000 คน ยืนยันว่า “มนุษย์ต่างวัย” ได้กลายเป็นมากกว่าเพจ แต่คือพื้นที่ปลอดภัยของคอมมูนิตี้ที่มี Mindset เดียวกัน
เป้าหมายสูงสุดของ “มนุษย์ต่างวัย” คือการสร้าง “Age-Inclusive Society” ซึ่งคุณประสานให้คำนิยามว่า “เป็นสังคมที่เหมือนว่าเรามีวัย แต่เราไม่ได้เอาวัยนั้นมาเป็นเครื่องมือในการแบ่งแยก” เป็นการก้าวข้ามป้ายกำกับของเจเนอเรชัน เพื่อให้ทุกคนสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างเข้าใจและเอื้ออาทร ซึ่งพิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า ท่ามกลางยุคดิจิทัลที่เต็มไปด้วยความซับซ้อน พลังของการเล่าเรื่องที่จริงใจยังคงเป็นเครื่องมือที่ทรงประสิทธิภาพที่สุดในการเชื่อมโยงใจของผู้คนและสร้างสังคมที่ดีขึ้นสำหรับทุกคน
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
เปิดมุมมอง 5 ต้นแบบผู้หญิง STEM พลังขับเคลื่อนสังคมไทยสู่อนาคต
เปิดฉาก Medical Fair 2025 ใหญ่สุดรอบ 2 ทศวรรษดันไทยศูนย์กลางสุขภาพ
