สถานการณ์ภัยออนไลน์น่าเป็นห่วง ETDA เผยสถิติ 8 เดือนแรกของปี 2568 พบเรื่องร้องเรียนออนไลน์พุ่งสูงถึง 27,332 เรื่อง เพิ่มขึ้นกว่า 20% จากช่วงเดียวกันของปีก่อน โดย “ปัญหาซื้อขายออนไลน์” และ “เว็บไซต์ผิดกฎหมาย” ยังคงครองแชมป์ปัญหาหลัก สะท้อนกลโกงมิจฉาชีพที่ซับซ้อนขึ้น มีการใช้เทคโนโลยี AI Deepfake มาเป็นเครื่องมือหลอกลวงประชาชน ขณะที่ ETDA เร่งเครื่องปิดช่องโหว่ เดินหน้าใช้กลไกกฎหมาย DPS สร้างระบบนิเวศดิจิทัลที่ปลอดภัย
ดร.ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA เปิดเผยว่า ภัยหลอกลวงทางออนไลน์ยังคงเป็นความท้าทายสำคัญของประเทศ จากข้อมูลศูนย์ช่วยเหลือและจัดการปัญหาออนไลน์ หรือ 1212 ETDA ในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2568 (มกราคม-สิงหาคม) มีเรื่องร้องเรียนสูงถึง 27,332 เรื่อง โดย 5 อันดับแรก ได้แก่
- ปัญหาซื้อขายสินค้าออนไลน์ 10,306 เรื่อง (41.79%)
- ปัญหาเว็บไซต์ผิดกฎหมาย 9,090 เรื่อง (36.87%)
- ขอคำปรึกษาและปัญหาอื่น ๆ 2,460 เรื่อง (9.98%)
- ปัญหาด้านการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล 1,421 เรื่อง (5.76%)
- ปัญหาด้านการประกอบธุรกิจอย่างไม่เป็นธรรม 1,382 เรื่อง (5.60%)
“แม้ภาพรวมสถิติรายปีจะมีแนวโน้มลดลงในช่วงสองปีที่ผ่านมา แต่เมื่อเทียบเฉพาะช่วง 8 เดือนแรกของปีนี้กับปีก่อนหน้า กลับพบว่าเรื่องร้องเรียนเพิ่มขึ้นถึง 4,574 เรื่อง หรือ 20.10%” ดร.ชัยชนะกล่าว พร้อมชี้ว่า การเติบโตของเทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัลที่เข้าถึงง่าย ได้เปิดโอกาสให้มิจฉาชีพพัฒนารูปแบบการหลอกลวงที่ซับซ้อนขึ้น โดยเฉพาะการใช้เทคโนโลยี AI Deepfake ปลอมเสียงและใบหน้าเป็นเจ้าหน้าที่เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ ประกอบกับผู้บริโภคบางส่วนยังขาดความรู้เท่าทัน (AI and Digital Literacy)
สำหรับกลลวงที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษในปีนี้ คือ การหลอกซื้อขายสินค้าปลอมหรือไม่ได้มาตรฐาน การหลอกลงทุนหรือทำงานออนไลน์ในรูปแบบใหม่ ๆ เช่น การลงทุนหุ้นและคริปโทเคอร์เรนซี, และการหลอกให้กู้เงินด่วนออนไลน์ที่เก็บค่าธรรมเนียมก่อนแต่ไม่ปล่อยเงินกู้จริง
อย่างไรก็ตาม ETDA ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลธุรกิจบริการดิจิทัลภายใต้กฎหมายว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (Digital Platform Service หรือ DPS) ได้ทำงานเชิงรุกร่วมกับพันธมิตรอย่างเข้มข้น ทั้งการเชื่อมระบบแจ้งความออนไลน์กับสำนักงานตำรวจแห่งชาติ และร่วมมือกับกรมการค้าต่างประเทศ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า รวมถึงแพลตฟอร์มใหญ่อย่าง Facebook และ TikTok เพื่อยกระดับการคุ้มครองผู้ใช้งาน ส่งผลให้สามารถช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาให้กับผู้ร้องเรียนได้แล้วเสร็จถึง 26,794 เรื่อง หรือคิดเป็น 98.03% สร้างความพึงพอใจให้แก่ประชาชนสูงถึง 95.14%
นอกจากนี้ ETDA ยังเดินหน้าสร้างระบบนิเวศดิจิทัลที่ปลอดภัยและน่าเชื่อถือ ผ่านกลไกร่วมกำกับภายใต้กฎหมาย DPS โดยได้จัดทำคู่มือและข้อเสนอแนะต่าง ๆ สำหรับผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัล เช่น คู่มือการพิสูจน์และยืนยันตัวตนผู้ใช้บริการ การดูแลโฆษณาออนไลน์ และการดูแลสินค้าที่ต้องมีมาตรฐาน พร้อมทั้งเตรียมออกประกาศฉบับใหม่เพื่อกำกับดูแลแพลตฟอร์มประเภท Online Marketplace และ Ride Sharing ให้มีระบบการกำกับดูแลตนเอง (Self-Regulation) ที่ชัดเจน
พร้อมกันนี้ ETDA ได้จัดแคมเปญ “DPS Trust Every Click” เพื่อสร้างการรับรู้และพัฒนากลไกความร่วมมือกับทุกภาคส่วน ควบคู่ไปกับการสร้างภูมิคุ้มกันให้คนไทยรู้ทันปัญหาออนไลน์ผ่านกิจกรรมลงพื้นที่และสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบที่เข้าถึงง่าย
สำหรับผู้บริโภคที่ประสบปัญหาจากการใช้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลหรือถูกหลอกลวงทางออนไลน์ สามารถติดต่อขอคำปรึกษาและความช่วยเหลือได้ที่สายด่วน 1212 ETDA หรือ Line : @1212ETDA ตลอด 24 ชั่วโมง
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ประกาศใหม่ ‘Ride Sharing’ แพลตฟอร์ม-ไรเดอร์-ผู้โดยสาร ได้ประโยชน์และต้องทำอะไรบ้าง?
เมืองไทยประกันภัย-ประกันชีวิต ผนึกกำลังสร้าง ‘เมืองไทย CUP’ ถ้วยใหม่ฟุตบอลไทย
