ประเด็นสำคัญที่ถูกหยิบยกขึ้นมาเป็นหัวข้อสนทนาใน งาน Community Meetup ของกลุ่ม AI เพื่อธุรกิจและสังคม คือสถานการณ์ในยุคที่ AI (Artificial Intelligence) ถูกพูดถึงในทุกวงการธุรกิจ ซึ่งหลายองค์กรต่างกระโจนเข้าหาเทคโนโลยีเพื่อหวังสร้างความได้เปรียบ แต่บ่อยครั้งที่การนำมาใช้กลับกลายเป็นเพียง “ต้นทุน” ที่ไม่สร้างผลตอบแทนที่คุ้มค่า
ศรีหทัย พราหมณี ผู้จัดการโครงการเพื่อธุรกิจ SMEs บริษัท แอดวานซ์ อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือ AIS ผู้มีประสบการณ์ในการโค้ชชิ่งด้านการนำเสนอและบริหารทีม ได้มาไขมุมมองที่แตกต่าง โดยกล่าวว่า หัวใจของความสำเร็จไม่ได้อยู่ที่เครื่องมือที่ล้ำสมัยที่สุด แต่อยู่ที่ “คน” ผู้ใช้เครื่องมือต่างหาก
AI ควรถูกมองเป็นการลงทุน (Investment) ไม่ใช่ต้นทุน (Cost) ซึ่งหมายความว่าทุกบาทที่จ่ายไปกับเทคโนโลยี ต้องถูกพิสูจน์ได้ด้วยตัวเลขในบรรทัดสุดท้ายของธุรกิจ ไม่ใช่เป็นเพียงค่าใช้จ่ายที่สูญเปล่า และก่อนที่จะไปถึงจุดนั้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการ “ลงทุนกับคน”
เครื่องมือเปลี่ยนไป แต่แก่นคิดยังคงเดิม
ศรีหทัยยกตัวอย่างที่เห็นภาพชัดเจน ผ่านวิวัฒนาการของโปรแกรมนำเสนอผลงาน จากยุค PowerPoint สู่ Keynote และล่าสุดคือ Canva ที่ทำให้หลายคนต้องปรับตัวเรียนรู้ใหม่ แต่เธอย้ำว่า ไม่ว่าเครื่องมือจะเปลี่ยนไปอย่างไร กระบวนการคิดและการสื่อสารที่เป็นแก่นแท้ (Fundamental) ยังคงเหมือนเดิม
เช่นเดียวกับการใช้ AI ในธุรกิจ เครื่องมืออาจมีหลากหลายและเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา แต่หลักการพื้นฐานทางธุรกิจยังคงไม่เปลี่ยนแปลง ดังนั้น แทนที่จะไล่ตามเทคโนโลยีใหม่ ๆ สิ่งที่องค์กรควรทำคือการสร้างความแข็งแกร่งที่รากฐานความคิดของบุคลากรเป็นอันดับแรก
จัดลำดับความสำคัญ 3 ระดับ: ใช้ AI ให้ถูกที่ถูกเป้าหมาย
เพื่อให้การใช้ AI เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ศรีหทัยเสนอแนวทางการประยุกต์ใช้ผ่าน 3 ระดับของเป้าหมายในองค์กร ซึ่งแต่ละระดับมีวิธีการที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ได้แก่ 1) เป้าหมายระดับองค์กร (Organization Level) นี่คือจุดที่ AI ไม่สามารถเข้ามามีบทบาทได้ เพราะเป้าหมายใหญ่ของบริษัทถูกกำหนดขึ้นจากการประชุมของผู้บริหาร Workshop และผู้ถือหุ้น หน้าที่ของผู้บริหารคือการทำความเข้าใจเป้าหมายสูงสุดขององค์กรให้ถ่องแท้ แล้วจึงปักหมุดว่าทีมของตนจะเข้าไปสนับสนุนเป้าหมายนั้นได้อย่างไร การใช้ AI โดยปราศจากความเข้าใจในเป้าหมายองค์กรก็ไม่ต่างอะไรกับการเดินเรือโดยไม่มีแผนที่
2) เป้าหมายระดับทีม (Team Level) ก่อนจะนำ AI มาใช้ในทีม ผู้นำต้องกลับไปที่หลักการพื้นฐานของ “Human-Computer Interaction” ซึ่งให้ความสำคัญกับ Human มาก่อนเสมอ นั่นคือการเดินเข้าไปพูดคุย ทำความเข้าใจกระบวนการทำงานและความต้องการของคนในทีมเสียก่อน เพื่อให้แน่ใจว่าเทคโนโลยีที่นำมาใช้จะช่วยแก้ปัญหาและส่งเสริมการทำงานได้จริง
และ 3) เป้าหมายระดับบุคคล (Individual Level) ในระดับนี้เองที่ AI จะถูกนำมาใช้ในฐานะเครื่องมือ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและช่วยให้พนักงานแต่ละคนบรรลุ KPI ของตนเอง
คำเตือนถึงผู้บริหาร: เมื่อ “ความดีที่เหมือนกัน” เท่ากับ “ไม่มีประโยชน์”
หนึ่งในกับดักที่น่ากลัวที่สุดของการใช้ AI คือผลลัพธ์ที่ดูดีแต่กลับ “เหมือนกันไปหมด” ศรีหทัยชี้ให้เห็นว่า หากพนักงาน 40 คน ส่งงานที่สร้างจาก AI ซึ่งมีคุณภาพดีเยี่ยมในรูปแบบเดียวกันทั้งหมด งานนั้นจะกลายเป็นงานที่ “ไม่ดี” ในเชิงธุรกิจทันที เพราะขาดสิ่งที่เรียกว่า “ความแตกต่าง”
ดังนั้น หน้าที่ของผู้บริหารไม่ใช่แค่ส่งเสริมให้พนักงานใช้ AI แต่ต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าพวกเขาใช้มันอย่างเข้าใจ เทคนิคการตรวจสอบง่าย ๆ คือ ให้อธิบาย วิเคราะห์ และตอบคำถามในสถานการณ์สมมติ (Scenario) หากพนักงานตอบได้ แสดงว่าเขาใช้ AI เป็นผู้ช่วยเพื่อต่อยอดความคิด แต่ถ้าตอบไม่ได้ นั่นหมายความว่าเขาเป็นเพียง “ผู้กดปุ่ม” ที่ยังขาดความเข้าใจในเนื้องานอย่างแท้จริง ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการฝึกฝนทักษะที่สำคัญกว่าการใช้เครื่องมือ
กฎเหล็ก “Trust but Verify” และพลังของ Area Expert
ในการนำข้อมูลจาก AI มาใช้ในการวางกลยุทธ์ ศรีหทัยย้ำกฎเหล็กที่ทุกคนต้องจำขึ้นใจคือ “Trust but Verify” (เชื่อมั่นแต่ต้องตรวจสอบ) โดยการตรวจสอบนั้นครอบคลุม 3 มิติสำคัญ คือ ความถูกต้อง (Accuracy) ข้อมูลที่ได้มานั้นถูกต้องและเชื่อถือได้หรือไม่ ความสดใหม่ (Freshness) ข้อมูลนั้นทันต่อสถานการณ์ปัจจุบันเพียงใด และ ความแตกต่าง (Differentiation) ข้อมูลและกลยุทธ์ที่ได้มานั้น แตกต่างจากสิ่งที่คู่แข่งจะคิดได้หรือไม่
–‘คนใช้ AI ไม่เป็นจะถูกแทนที่’ แนะธุรกิจใช้เป็น ‘สมองที่สอง’ เพิ่มประสิทธิภาพ
เธอทิ้งท้ายไว้ว่า “ถ้า AI ทำให้คุณได้ของดี คู่แข่งของคุณก็ได้ของดีไม่ต่างกัน” ดังนั้น สิ่งที่จะสร้างความได้เปรียบที่แท้จริงไม่ใช่ตัว AI แต่คือ ความเชี่ยวชาญในสายงาน (Area Expert) การคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) และกลยุทธ์ที่มาจากมันสมองของมนุษย์
ท้ายที่สุดแล้ว AI อาจเป็น “ผู้ช่วยคิด” ที่เก่งกาจ แต่ “เพื่อนร่วมงานและที่ปรึกษาที่เป็นมนุษย์” คือสิ่งที่ดีที่สุดในการขับเคลื่อนธุรกิจให้เติบโตอย่างยั่งยืน
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
AIS เปิดเกมรุก! ชู 5 กลยุทธ์ ‘ดีที่สุด’ เปิดตัว iPhone 17 การันตีสุดยอดประสบการณ์ 5G
4 ทศวรรษ Cisco เดิมพันอนาคตบน ‘แพลตฟอร์ม’ ชี้ธุรกิจไทยต้องยกเครื่องรับมือ AI
