ท่ามกลางความผันผวนของโลกที่เผชิญกับความท้าทายรอบด้าน ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศไปจนถึงความเหลื่อมล้ำทางสังคม งาน Sustainability Expo 2025 (SX 2025) ได้กลับมาตอกย้ำบทบาทในฐานะมหกรรมด้านความยั่งยืนที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในอาเซียนอีกครั้งเป็นปีที่ 6 ภายใต้แนวคิดหลัก “พอเพียง ยั่งยืน เพื่อโลก” (Sufficiency for Sustainability)
โดยปีนี้ไม่เพียงเป็นการรวบรวมนวัตกรรมและองค์ความรู้จากทั่วโลก แต่ยังเป็นเวทีสำคัญที่นำเสนอ “ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ในฐานะแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมและเป็นสากล ซึ่งสามารถตอบโจทย์เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ของโลกได้อย่างน่าทึ่ง
เวทีเสวนาและการกล่าวเปิดงานในปีนี้ ได้รับเกียรติจากผู้นำองค์กรและผู้ทรงคุณวุฒิจากหลากหลายภาคส่วน ทั้งในและต่างประเทศ อาทิ ฐาปน สิริวัฒนภักดี ประธานอำนวยการจัดงาน SX 2025 หม่อมหลวงจิรพันธุ์ ทวีวงศ์ กรรมการและรองเลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา George M. Tsiatis ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร Enactus Global และ Dr. Hans-Paul Bürkner ประธานเกียรติคุณระดับโลกของ Boston Consulting Group (BCG) ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการผนึกกำลังครั้งสำคัญเพื่อขับเคลื่อนวาระแห่งความยั่งยืนไปข้างหน้า
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง: หลักคิดเหนือกาลเวลาสู่ภูมิคุ้มกันในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลง
หม่อมหลวงจิรพันธุ์ ได้กล่าวปาฐกถาพิเศษ โดยเน้นย้ำว่าปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงวางรากฐานไว้เมื่อกว่า 50 ปีก่อน ไม่เพียงไม่เคยล้าสมัย แต่กลับทวีความสำคัญยิ่งขึ้นในโลกยุคปัจจุบัน หลักการ 3 ห่วง 2 เงื่อนไข อันได้แก่ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว บนพื้นฐานของ เงื่อนไขความรู้และคุณธรรม คือหัวใจสำคัญของการสร้างความสมบูรณ์และความยั่งยืนที่แท้จริง
“โลกของเรามีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ประชากรโลกก็ต้องยอมรับและปรับตัว” หม่อมหลวงจิรพันธุ์กล่าว พร้อมชี้ให้เห็นว่าปรัชญาดังกล่าวสอดคล้องโดยตรงกับเป้าหมาย SDGs เพราะเป็นแนวทางที่มุ่งสร้างความสมดุลในทุกมิติ ทั้งสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ท่านได้ยกตัวอย่างโครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ ที่การแบ่งพื้นที่ 30% เพื่อกักเก็บน้ำ ถือเป็นการสร้าง “ภูมิคุ้มกัน” ให้แก่เกษตรกรในยามที่ฝนทิ้งช่วง หรือโครงการเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ที่เป็นภูมิคุ้มกันด้านอุทกภัยให้แก่กรุงเทพมหานคร ทั้งหมดนี้คือการเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นหลักการสำคัญที่ทั่วโลกกำลังแสวงหา
จากมุมมองโลก: เมื่อ “ความพอเพียง” คือคำตอบที่จับต้องได้
จุดเด่นสำคัญของงานในปีนี้ คือการเชื่อมโยงปรัชญาจากรากฐานของไทยสู่บริบทสากล Dr. Hans-Paul Bürkner จาก BCG ให้ทัศนะที่น่าสนใจว่า “ความพอเพียงคือประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ”
เขาชี้ว่าภาคธุรกิจไม่จำเป็นต้องเลือกระหว่างการเติบโตกับความยั่งยืน แต่สามารถบรรลุทั้งสองสิ่งได้ผ่านการลดของเสีย (Waste) และการรั่วไหล (Leakage) ในระบบ “เราสามารถลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ลดการใช้ทรัพยากร ลดต้นทุน และในขณะเดียวกันก็เป็นนักธุรกิจที่มีความรับผิดชอบและรอบคอบได้” นี่คือแนวคิดที่ลึกซึ้งทางเศรษฐศาสตร์ที่ทำให้ความยั่งยืนไม่ใช่ภาระ แต่คือการสร้างความสามารถในการแข่งขัน
ขณะที่ George M. Tsiatis จาก Enactus Global มองว่าปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงคือการสร้างภูมิคุ้มกันในระดับชุมชน (Community Immunity) โดยมีหัวใจสำคัญอยู่ที่การบังคับให้เราต้องเผชิญหน้ากับคำถามที่ว่า “อะไรคือความพอดี” (What is enough?) — สำหรับตนเอง ครอบครัวชุมชน และโลก
เขากล่าวว่า หากเป้าหมาย SDGs คือสิ่งที่บอกว่า “เราต้องทำอะไร” (What) ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงก็คือกรอบความคิดที่ให้คำตอบว่า “เราจะทำได้อย่างไร” (How) ซึ่งเป็นสิ่งที่เวทีโลกกำลังต้องการ
SX 2025: เวทีแห่งความหวังของคนรุ่นใหม่
ฐาปนในฐานะประธานอำนวยการจัดงาน กล่าวถึงวิสัยทัศน์ของ SX 2025 ว่าเป็นความตั้งใจในการสืบสาน รักษา และต่อยอดแนวพระราชดำริ โดยงานได้เติบโตจนเป็นแพลตฟอร์มที่เชื่อมโยงทุกภาคส่วน ตั้งแต่เครือข่ายธุรกิจชั้นนำกว่า 270 แห่ง ผู้เชี่ยวชาญกว่า 750 ท่าน ไปจนถึงประชาชน โดยในปีที่ผ่านมามีผู้เข้าชมงานกว่า 770,000 คน
ความพิเศษของปีนี้ คือการที่ประเทศไทยได้รับเกียรติเป็นเจ้าภาพ Enactus World Cup 2025 ซึ่ง Tsiatis นิยามว่าเป็นเหมือน “เชื้อเพลิงแห่งการมองโลกในแง่ดี” (a jolt of optimism) เป็นโอกาสที่จะได้เห็นพลังงาน ความหวัง และแรงผลักดันของคนหนุ่มสาวจาก 32 ประเทศทั่วโลก ที่จะมานำเสนอโครงการนวัตกรรมเพื่อแก้ปัญหาสังคมและสิ่งแวดล้อม
ในช่วงท้ายของการเสวนา Dr. Bürkner ได้กล่าวถ้อยคำที่ทรงพลังเพื่อปลุกความเชื่อมั่นท่ามกลางวิกฤตการณ์โลกว่า อย่ารู้สึกสิ้นหวัง แต่จงมั่นใจในพลังของการลงมือทำ “โชคชะตายังคงอยู่ในมือของเรา … อนาคตไม่ได้เกิดขึ้นเอง พวกเราทุกคนต้องร่วมกันสร้างอนาคตให้เกิดขึ้น”
SX 2025 จึงไม่ได้เป็นเพียงงานจัดแสดงนวัตกรรม แต่เป็นพื้นที่แห่งความหวังที่พิสูจน์ให้เห็นว่าหลักคิดจากรากฐานของไทย สามารถเป็นแสงสว่างและเป็นแนวทางปฏิบัติให้กับประชาคมโลกในการสร้างอนาคตที่สมดุลและยั่งยืนสำหรับทุกคนได้อย่างแท้จริง
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
คาร์บอนเครดิตป่าชุมชน: โมเดลสร้างรายได้ พลิกชีวิตสู่ความยั่งยืน
พลิกโฉมการอนุรักษ์: เมื่อ ‘ต้นทุน’ สิ่งแวดล้อม กลายเป็น ‘การลงทุน’ ที่ยั่งยืน
