AI กับทางแยกของคนทำงานสร้างสรรค์: เมื่อ “ความเร็ว” ของโลกธุรกิจ ปะทะ “รากเหง้า” ของความเป็นมนุษย์
ในวันที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ก้าวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการทำงาน คำถามสำคัญที่เกิดขึ้นในวงการ Creative Industries ไม่ใช่เพียงแค่เราจะใช้เครื่องมือนี้อย่างไร แต่คือการหาจุดสมดุลระหว่างเทคโนโลยีและจิตวิญญาณของมนุษย์
บทสนทนาจากเวทีเสวนา “AI in Creative Industries” ในงาน AI Inoovation Summit 2025 โดยผู้เชี่ยวชาญตัวจริง 3 ท่าน ได้แก่ จั๊ก-สมสมาน Founder & Creative Director จาก The Monk Studios, ดร.Matthias Jung จาก Institute of Music Science and Engineering (IMSE) สจล. และ แม็กซ์-เจนมานะ ศิลปิน โปรดิวเซอร์ และผู้ก่อตั้ง FreqOut Production ได้าสะท้อนความจริงที่เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมปัจจุบันไว้อย่างน่าสนใจ
โลกสองใบที่แตกต่าง: ฮอลลีวูด vs ตลาดจีน
คุณจั๊ก-สมสมาน ผู้คร่ำหวอดในวงการแอนิเมชันมากว่า 35 ปี และดูแลพนักงานกว่า 400 ชีวิต สะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายในการบริหารจัดการความคาดหวังของลูกค้าที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงในแต่ละภูมิภาค
คุณจั๊กเปิดเผยว่า การทำงานกับลูกค้าฝั่งสหรัฐอเมริกา เช่น Netflix หรือผู้ผลิตในลอสแอนเจลิส การพูดถึง AI ถือเป็นเรื่องที่ต้องระวังอย่างมาก (Taboo) ผู้กำกับภาพยนตร์กว่า 50% ในสหรัฐฯ ต่อต้านการใช้ AI เพราะมองว่าเทคโนโลยีนี้จะเข้ามาแย่งพื้นที่ความสนใจ (Spotlight) หรือแย่งงานของพวกเขาไป การนำเสนอโปรเจกต์โดยบอกว่าใช้ AI อาจหมายถึงการไม่ได้รับการพิจารณา
ในทางตรงกันข้าม ตลาดฝั่งจีนกลับตั้งคำถามทันทีว่า “คุณใช้ AI หรือยัง?” หากคำตอบคือไม่ ผู้ผลิตรายนั้นอาจถูกมองว่าสิ้นเปลืองทรัพยากรและต้นทุน เพราะลูกค้ากลุ่มนี้มองหาประสิทธิภาพและความคุ้มค่าเป็นหลัก
ทางออกของ The Monk Studios คือการใช้ AI แบบ “Under the hood” หรือการซ่อนกลไกไว้เบื้องหลัง โดยคุณจั๊กประเมินว่า AI เข้ามาช่วยในกระบวนการผลิตได้ถึง 70% โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นของการขึ้นโครงร่าง (First draft) แต่ใน 30% สุดท้าย ซึ่งเป็นขั้นตอนของการเก็บรายละเอียด (Finessing) ยังคงเป็นหน้าที่ของมนุษย์ที่ต้องใช้ฝีมือในการขัดเกลาเพื่อให้งานออกมาสมบูรณ์
เมื่อ AI สร้างเพลงที่ “Top Notch” ได้ใน 5 นาที
บนเวทีเสวนา คุณแม็กซ์-เจนมานะ ได้ทำการสาธิตสดด้วยการเปิดเพลงที่น้องชายของเขาเขียนเนื้อร้องขึ้นเมื่อคืนก่อนวันงาน แล้วส่งให้คุณแม็กซ์โปรดิวซ์ต่อโดยใช้เวลาเพียง 5 นาทีผ่านเครื่องมือ AI ผลลัพธ์ที่ได้คือเพลงสไตล์ Acoustic Folk ที่มีคุณภาพเสียง (Sound Quality) การมิกซ์ (Mixing) และย่านความถี่ (EQ) ในระดับยอดเยี่ยม (Top Notch) ชนิดที่พร้อมใช้งานได้ทันที
อย่างไรก็ตาม คุณแม็กซ์ย้ำว่าแม้เทคโนโลยีจะทำได้ถึงขนาดนี้ แต่สิ่งที่ AI ยังขาดคือ การคิดเชิงลึก (Deep Thinking) ซึ่งเป็นคุณสมบัติของมนุษย์ เขาหยิบยกข้อมูลที่ระบุว่าในรอบ 32 ปีที่ผ่านมา ทักษะการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาของมนุษย์ลดต่ำลง การมี AI เข้ามาช่วยจึงเป็นเรื่องดี แต่ศิลปินต้องรู้ลึกไปถึง “รากเหง้า” (Roots) ของสิ่งที่ทำ เช่น ถ้ารักดนตรีแจ๊สหรือบลูส์ ก็ต้องรู้ที่มาที่ไปของมัน
คุณแม็กซ์เปรียบเปรยถึงเสียงขลุ่ยทิเบต หากเราได้ยินเสียงนั้นโดยมีความเข้าใจในบริบทและที่มาของมัน (Human Context) ประสบการณ์การฟังจะลึกซึ้งต่างออกไป นอกจากนี้ ความกล้าที่จะผิดพลาดของมนุษย์ เช่น การเอากีตาร์มาตีเป็นกลอง ยังเป็นสิ่งที่สร้างความแตกต่างที่ AI ยังเลียนแบบไม่ได้
AI ในมุมมองใหม่: เครื่องมือค้นหาและสร้างประสบการณ์ร่วม
ในขณะที่หลายคนมอง AI เป็นเครื่องมือสร้างคอนเทนต์ ดร. Matthias Jung กลับมองเห็นศักยภาพในมุมที่ต่างออกไป โดยเน้นไปที่การใช้ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเชื่อมต่อกับผู้ชม (Enhancing connection to the audience)
ดร. Matthias ยกตัวอย่างการใช้เทคโนโลยีในคอนเสิร์ตที่ไม่ได้หยุดอยู่แค่เรื่องเสียง แต่รวมถึงการสร้างประสบการณ์ทางกายภาพ (Haptic) เช่น การใช้อุปกรณ์โต้ตอบ (Gadgets) หรือลูกบอลที่ส่งให้ผู้ชมเล่น เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม (Co-creation) ระหว่างการแสดงสด
นอกจากนี้ ดร. Matthias ยังชี้ว่าฟังก์ชันที่ถูกประเมินค่าต่ำไปของ AI คือการเป็นเครื่องมือ “ค้นหา” (Search) โดยเฉพาะในงานสาย Creative Arts & Technology การใช้ AI ช่วยค้นหาโซลูชันแบบ “Evolutionary Algorithms” หรือการค้นหาแบบหลายวัตถุประสงค์ (Multi-objective search) จะช่วยให้ศิลปินพบเป้าหมายทางการสร้างสรรค์ที่ต้องการได้แม่นยำขึ้น
มนุษย์ต้องเป็นผู้กุมบังเหียน
ประเด็นสำคัญที่วิทยากรสะท้อนตรงกันคือ ในยุคที่ AI สามารถสร้างผลงานที่สมบูรณ์แบบได้ ความเป็นมนุษย์จึงอยู่ที่ความสามารถในการ “คิดเชิงลึก” และการเข้าใจรากเหง้าของงานศิลปะ คุณแม็กซ์ทิ้งท้ายว่า เราสามารถใช้ AI เป็นพาหนะได้ แต่เราต้องรู้จักตัวตนที่แท้จริงของตัวเองเสียก่อน ศิลปินในยุคต่อไปต้องกล้าที่จะเล่นนอกกรอบและเป็นมนุษย์ให้มากที่สุด เพราะนั่นคือสิ่งที่เครื่องจักรยังทำแทนไม่ได้
ข่าวอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
EGCO Group ชูกลยุทธ์ ‘POWER4’ ทุ่ม 30,000 ล้านบาท ขับเคลื่อนพลังงานสะอาด
Healthcare 5.0: พลิกโฉมระบบสุขภาพยุค AI และบทพิสูจน์ ‘ความเป็นมนุษย์’ ที่อัลกอริทึมสร้างไม่ได้
